Do tính chất chính xác và thực nghiệm của các lĩnh vực khoa học, việc trang bị thiết bị trong phòng thí nghiệm (hay còn gọi là lab) đóng vai trò quyết định trong việc phân biệt các chương trình đào tạo và nghiên cứu giữa các tổ chức. Các thí nghiệm được tiến hành bằng cách sử dụng một số thiết bị trong môi trường có kiểm soát, yêu cầu phải sử dụng đúng loại dụng cụ, tuân thủ quy trình chính xác và thực hiện các biện pháp an toàn tối đa để tránh xảy ra tai nạn.

Thiết bị đảm bảo an toàn

Nghiên cứu trong môi trường phòng thí nghiệm thường đòi hỏi người thực hiện phải tiếp xúc với các hóa chất và vật liệu có nguy cơ gây hại. Vì vậy, việc trang bị trang phục bảo hộ phù hợp là rất cần thiết để bảo vệ bản thân khỏi các tình huống như tràn, bắn, bỏng và những rủi ro tương tự.

Người dùng nên sử dụng găng tay, áo khoác phòng thí nghiệm, tạp dề, kính bảo hộ và mặt nạ che mặt để đảm bảo an toàn trong quá trình làm việc.

Các thiết bị trong phòng thí nghiệm chính hỗ trợ đảm bảo an toàn cho người sử dụng bao gồm:

• Trang phục bảo hộ cơ bản: quần áo, mũ, giày, kính mắt,...
• Tủ thao tác an toàn: tủ hút khí độc, tủ chứa hóa chất, tủ an toàn sinh học,...
• Thiết bị xử lý khẩn cấp: bộ tắm rửa khẩn cấp, bình chữa cháy, tủ thuốc sơ cứu,...

Thiết bị trong phòng thí nghiệm: hỗ trợ cân, đong hóa chất

Việc đo lường chính xác khối lượng hóa chất là yếu tố quan trọng trong môi trường phòng thí nghiệm. Mặt kính đồng hồ, với hình dạng lõm tròn, được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau — từ việc bay hơi các chất lỏng, giữ các chất rắn cần cân, cho đến việc làm nóng những mẫu vật nhỏ. Đĩa cân cũng có thể được áp dụng để cân các loại hóa chất, nhưng thường được dùng cho những lượng chất lớn hơn.

Các loại cân khối lượng bao gồm: Cân phân tích, cân kỹ thuật, cân bàn điện tử, cân bập bênh và cân cơ học.

Dụng cụ dùng để đo dung dịch bao gồm: Cốc đong, bình đong, pipet (thẳng và bầu), và micropipet.

Ngoài ra, còn có hệ thống chiết rót tự động.

Thiết bị trong phòng thí nghiệm: Đun nóng

Hóa chất thường cần được gia nhiệt để có thể phân tích rõ ràng các đặc tính của chúng. Tuy nhiên, không phải tất cả các dụng cụ trong phòng thí nghiệm đều có khả năng chịu được lửa, vì điều này có thể dẫn đến nguy cơ nổ và gây thương tích nghiêm trọng cho những người xung quanh.

Để thực hiện việc gia nhiệt nhẹ nhàng và gần như tức thì, ống nghiệm hoặc cốc thủy tinh có thể được đun trực tiếp bằng đèn Bunsen Burner (một loại đèn sử dụng khí gas với khả năng điều chỉnh cường độ ánh sáng trong phòng thí nghiệm). Tại Việt Nam, đèn Bunsen thường được thay thế bằng đèn cồn y tế.

Ngoài ra, bếp điện cũng là một lựa chọn để làm nóng các chất trong cốc hoặc bình. Các giá đỡ và kẹp ống nghiệm có thể được sử dụng để giữ thiết bị trong quá trình gia nhiệt nhằm tránh bỏng và nhiễm trùng.

Có hai phương pháp gia nhiệt chính:

• Gia nhiệt bằng chất đốt: bao gồm đèn cồn, đèn Bunsen,...
• Gia nhiệt bằng điện: bao gồm máy khuấy từ gia nhiệt, bếp gia nhiệt, tủ sấy phòng thí nghiệm, lò nung thí nghiệm, bể ổn nhiệt cách thủy (cách dầu), bể cách cát,...

Thiết bị trong phòng thí nghiệm: Trộn và xử lý hóa chất

Các hóa chất thường cần được khuấy trộn đồng nhất nhằm nâng cao hiệu suất của phản ứng, vì vậy thiết bị này mặc dù cơ bản nhưng lại đóng vai trò rất quan trọng trong việc quyết định thành công của các thí nghiệm.

Việc thiết kế máy móc và dụng cụ cần phải dựa trên những quỹ đạo quay lắc đã được nghiên cứu kỹ lưỡng cho từng ngành nghề hoặc lĩnh vực cụ thể. Bên cạnh đó, các dụng cụ hỗ trợ cũng được sử dụng để làm cho quá trình khuấy trộn diễn ra một cách đơn giản và hiệu quả hơn.

• Thiết bị khuấy điện bao gồm: máy lắc ngang/dọc, máy lắc ortex, máy khuấy đũa, máy đồng hóa, máy khuấy từ,...
• Dụng cụ khuấy cơ học như: đũa thủy tinh, thìa chống hóa chất,...

Thiết bị trong phòng thí nghiệm xử lý mẫu

Việc bảo quản và xử lý mẫu quyết định chính trong nghiên cứu sản phẩm đòi hỏi quy trình nhanh chóng và cần có các công cụ chuyên dụng để thực hiện.

Bên cạnh các thiết bị hỗ trợ, các thao tác của kỹ thuật viên cũng đóng vai trò quan trọng. Do đó, việc đào tạo thường xuyên và nâng cao, cải tiến kỹ năng là rất cần thiết.

Các thiết bị trong phòng thí nghiệm đo

• Các thiết bị trong phòng thí nghiệm đo nhanh như máy đo điện trở, máy đo áp suất, máy đo độ mặn và máy đo độ pH được thiết kế dành riêng cho các phòng thí nghiệm thực hiện kiểm tra chuyên sâu trong từng trường hợp và loại thí nghiệm cụ thể.
• Những thiết bị trong phòng thí nghiệm đo nhanh này hỗ trợ việc xác định các chỉ tiêu cơ bản một cách định tính, từ đó giúp các kỹ thuật viên có được đánh giá khách quan trong các phản ứng, phục vụ cho việc tối ưu hóa nghiên cứu.

Nội thất và dụng cụ trong phòng thí nghiệm

• Một phòng thí nghiệm được thiết kế theo tiêu chuẩn khoa học và hiện đại không chỉ tạo ra môi trường sáng tạo, khơi dậy niềm đam mê nghiên cứu từ các kỹ thuật viên mà còn nâng cao năng suất và hiệu quả trong quá trình làm việc.
• Nội thất của phòng thí nghiệm thường được chế tạo từ các vật liệu chuyên dụng có khả năng chống hóa chất, đảm bảo độ bền và giảm thiểu sự rung động.
• Hơn nữa, dụng cụ thủy tinh là phần thiết yếu trong phòng thí nghiệm, đóng vai trò quan trọng trong tất cả các thí nghiệm nghiên cứu với đa dạng kiểu dáng và chủng loại.